Kiedy zmiana harmonogramu rat leasingowych jest opłacalna?

21 marca 2020, 11:56

Przy prowadzeniu działalności bardzo trudno przewidzieć i wyeliminować wszystkie ryzyka mające wpływ na jej stabilność. Mogą pojawiać się sytuacje, które są w stanie pokrzyżować nam plany i spowodować konieczność zmiany strategii działania firmy. Czasem wynikają one ze słabości wewnątrz przedsiębiorstwa, zdarzają się też takie, które wpływają na całą branżę czy sektor gospodarki, albo paraliżują całkowicie wiele dziedzin życia. W takich sytuacjach konieczna może być zmiana zasad spłaty niektórych zobowiązań. I właśnie tym tematem zajmiemy się w niniejszym artykule.

Rodzaje harmonogramów spłat

Zdecydowana większość umów leasingowych i kredytowych spłacana jest w systemie rat równych, tzw. annuitów lub rat annuitetowych. Przy założeniu niezmiennego oprocentowania wysokość rat jest zawsze na tym samym poziomie. Inna jest struktura kapitału i odsetek w racie. Najwięcej odsetek spłacanych jest w pierwszych ratach z uwagi na wyższą kwotę pożyczonego kapitału. Później, gdy saldo zadłużenia jest coraz mniejsze udział kapitału w racie systematycznie, choć nie liniowo, rośnie. Inną popularną metodą spłaty są raty malejące. Tutaj w każdej racie jest dokładnie taka sama kwota kapitału, a ilość odsetek, wraz z malejącym saldem zadłużenia, również maleje. Dlatego w związku z proporcjonalnym spadkiem kwoty pozostałej do spłaty i przy założeniu niezmiennego oprocentowania wysokość raty spada równomiernie. W niektórych branżach, m.in., w budowlanej, popularny jest harmonogram sezonowy. Można zastosować niższe raty w okresach, w których przewidywalne przychody są niższe, a zwiększyć je gdy działalność osiąga szczyt sezonu. Wysokość rat poza sezonem może być nawet kilkukrotnie niższa niż w okresach z najwyższymi obrotami. Zdarzają się też raty degresywne, w których najwięcej kapitału spłacanego jest na początku trwania umowy, w późniejszym okresie a ty spadają o nawet kilkadziesiąt procent. Niektórym klientom zależy natomiast na wysokich spłatach rat na początku trwania umowy, żeby po kilku miesiącach wysokość raty wynosiła kilkaset złotych miesięcznie do samego końca trwania umowy. Generalną zasadą jest jednak to, że im wyższy udział kapitału w początkowych ratach tym niższy całkowity koszt leasingu.

Zmiana harmonogramu spłat

Każda zmiana podpisanej już wcześniej umowy jest generalnie możliwa, jeśli ogólne warunki umowy lub regulamin dopuszczają taką możliwość. Muszą przy tym oczywiście na taką zmianę wyrazić zgodę obie strony. Najczęściej to klient o nią wnioskuje, a instytucja finansowa podejmuje decyzję w tej sprawie. Niektóre regulaminy wprost dają możliwość klientowi zmiany systemu spłat rat. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, jakie są zasady dokonywania takich zmian, w szczególności: z jakimi dodatkowymi kosztami się to wiąże. Zmiany mogą dotyczyć zarówno polepszenia się sytuacji klienta, jak i ewentualnych zmiany w biznesie na gorsze. Może się zdarzyć tak, że w finansach firmy dojdzie do jednorazowego dodatkowego zastrzyku gotówki, co pozwoli na częściową nadpłatę leasingu. Zazwyczaj wtedy dochodzi do zwiększenia kolejnej raty leasingowej, a kolejne raty są już do końca umowy rozpisane w dużo niższej wysokości. Zdecydowanie rzadziej dochodzi do sytuacji, w których skraca się pozostały okres finansowania dostosowując wysokość przyszłych rat do ich pierwotnego poziomu. Nadmiar gotówki może też wystarczyć na całkowitą spłatę zobowiązania i objęciem na własność leasingowanego przedmiotu. W takiej sytuacji warto upewnić się w jaki sposób umowa zostanie rozliczona. Umowa leasingowa działa inaczej niż kredyt, dlatego w większości przypadków nie będzie możliwości spłaty tylko pozostałej kwoty kapitału. Do rozwiązania umowy będzie w tym wypadku konieczna również zapłata przynajmniej części odsetek pozostałych do spłaty. Z pewnością jednak każda z wyżej wymienionych sytuacji będzie powodowała mniejszą niż pierwotnie zakładano sumę odsetek do spłaty, a co za tym idzie niższy koszt leasingu i dodatkową korzyść ekonomiczną.

Wakacje kredytowe

Popularnym zapisem w umowach kredytowych, szczególnie długoterminowych dla osób fizycznych, jest możliwość zastosowania tzw. wakacji kredytowych. jest to sytuacja, w której na okres zazwyczaj 1-3 miesięcy można obniżyć lub zawiesić płatność raty kredytu. Często nie wymaga to dodatkowego badania sytuacji klienta, więc może to być pomocne przy chwilowym zachwianiu dochodów. Zazwyczaj taka opcja przysługuje raz na rok lub rzadziej. Przy umowach leasingowych raczej nie stosuje się takich zapisów, jednoznacznie wskazujących na chwilową możliwość obniżenia rat. Zdarzają się umowy, choć są one jeszcze rzadkością, gdzie klient poprzez elektroniczny system zarządzania umową ma możliwość decydowania o wysokości najbliższych rat. W większości przypadków trzeba jednak osobno wnioskować o zmianę harmonogramu rat leasingowych, co wymaga podjęcia decyzji przez instytucje finansującą. W zależności od wewnętrznych zasad i regulacji, którymi kieruje się taka firma, wniosek taki może wymagać przedłożenie dodatkowych dokumentów, np. finansowych, celem oceny sytuacji klienta. Decyzja taka może być też podejmowana w sposób uproszczony, jeśli firma leasingowa ma taką możliwość. Należy przy tym pamiętać, że w każdej racie płacona jest określona ilość odsetek od pozostałej kwoty salda zadłużenia. Z punktu widzenia matematyki finansowej, jeśli wysokość miesięcznej raty byłaby niższa niż wysokość odsetek należnych za dany miesiąc, to wartość różnicy między nimi zwiększałaby kwotę salda zadłużenia. Dlatego wysokość miesięcznej raty powinna stanowić przynajmniej kwotę odsetek i mamy wtedy do czynienia z karencją spłaty rat kapitałowych. Podobnie jak w poprzednich przykładach nadpłat, tak i tutaj, zazwyczaj nie zmienia się okres finansowania, lecz kwota niespłaconego kapitału podwyższa przyszłe raty. Zapłacone wcześniej raty odsetkowe są w tym przypadku dodatkowym kosztem, który powoduje, że leasingu ostatecznie będzie droższy niż założony na początku umowy. Jednak bardzo często decydując się na takie rozwiązanie dużo istotniejsze jest poradzenie sobie z chwilowymi problemami w stabilności finansowej niż konieczność poniesienia dodatkowych wydatków.

Całkowite zawieszenie spłaty rat

W sytuacjach kryzysowych najkorzystniejszym i najbardziej optymalnym ekonomicznie z punktu widzenia klienta rozwiązaniem jest zawieszenie spłat, czyli karencja w spłacie rat kapitałowo-odsetkowych. Zawieszenie spłaty powoduje, że nie spłacamy ani kapitału, ani odsetek, więc nie generowany jest dodatkowy koszt. Harmonogram w takiej sytuacji niejako przesuwa się w czasie i dochodzi do wydłużenia okresu finansowania. Możliwym też jest, że przyszłe raty będą dostosowane w taki sposób, żeby jednak okres leasingu pozostał bez zmian. W obu przypadkach, zważywszy na spadającą wartość pieniądza w czasie, niejako zyskujemy tutaj i ponosimy mniejszy koszt w "realnym koszcie pieniądza", nawet jeśli nominalnie zapłacimy później tyle samo. Niektóre instytucje dają możliwość wnioskowania o taką zmianę. Jednak ze względu na to, że jest to mało opłacalne dla strony finansującej bardzo rzadko dochodzi w praktyce do zawierania takich aneksów do umowy. Oczywiście istnieje również pojęcie umorzenia długu lub określonej ilości rat, jednak takie sytuacje praktycznie się nie zdarzają i nie rozpatrujemy ich w kategorii dostępnych rozwiązań. W takich sytuacjach odpowiednia części kapitału i odsetek mogłaby być anulowana lub spocona przez inną instytucje. Sytuacja taka byłaby możliwa jedynie w związku z zaistnieniem wyjątkowych okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na całą branżę lub gałąź gospodarki.

Zmiana harmonogramu płatności co do zasady jest opłacalna jeśli nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami. Skupiliśmy się tutaj głównie na koszcie odsetkowym bez zagłębiania się w tabelę opłat i prowizji i ewentualne dodatkowe koszty operacyjne. Może się jednak okazać, że niezależnie od tych dodatkowych opłat sam fakt obniżenia naszego miesięcznego zobowiązania da wystarczającą możliwość ustabilizowanie sytuacji finansowej, że koszty takie warto będzie ponieść. Jeśli jednak będzie możliwość wyboru pomiędzy kilkoma rozwiązaniami, to mamy nadzieję, że powyższy materiał był pomocny. W razie ewentualnych pytań lub wątpliwości i oczywiście zachęcamy do kontaktu.

Autorem tekstu jest Serwis Doradzanie.eu

NOTA PRAWNA: Artykuły zamieszczone w naszym serwisie są przygotowane z należyta starannością, oparte na rzetelnej wiedzy i doświadczeniu, oraz znajomości branży. Nie mogą być one traktowane jako wyłączne źródło informacji w danym zakresie, bowiem są subiektywnymi opiniami autorów tekstów. Serwis Doradzanie.eu oraz autorzy treści nie ponoszą odpowiedzialności za wnioski wyciągnięte przez Czytelnika, ani wszelkie decyzje podjęte na ich podstawie. Zawartość merytoryczna na naszych stronach opisywana jest przez praktyków w dziedzinie finansów, prawa, ekonomii i bankowości.